Arytmia nadkomorowa to nie jedno, a wiele zaburzeń rytmu serca. Część z nich może być groźna i wymaga podjęcia natychmiastowego leczenia, inne z kolei nie wpływają negatywnie na stan zdrowia i pojawiają się w wielu sytuacjach życia codziennego. Warto dowiedzieć się, które grupy zaburzeń rytmu klasyfikuje się w tej grupie, jakie są ich objawy i metody leczenia. Autor: Getty Images Spis treści Układ bodźcoprzewodzący Czym jest arytmia nadkomorowa i jakie są jej rodzaje? Częstoskurcz nadkomorowy Tachyarytmie zatokowe Dodatkowe pobudzenia nadkomorowe Migotanie przedsionków Trzepotanie przedsionków Arytmie nadkomorowe: objawy Arytmie nadkomorowe: badania pomocnicze Arytmie nadkomorowe: leczenie Bradyarytmie Arytmie nadkomorowe to szerokie pojęcie, które opisuje zarówno stany przyspieszenia pracy serca, jak i jego spowolnienia. Niektóre spośród tych dolegliwości są zupełnie bezobjawowe i nie wymagają interwencji lekarskiej, jednak część z tych zaburzeń może być groźna dla życia, dlatego w przypadku takich objawów jak: kołatanie serca, zasłabnięcie, omdlenie, które wskazywać mogą na arytmię, konieczny jest kontakt z lekarzem. Część arytmii nadkomorowych można przerwać doraźnie lekami lub kardiowersją elektryczną, jednak nawet w takim wypadku konieczna jest dalsza diagnostyka i długotrwałe leczenie pod opieką specjalisty kardiologa. Serce składa się z dwóch przedsionków i dwóch komór, których odpowiednio zsynchronizowana praca zapewnia maksymalnie efektywny przepływ krwi. Układ bodźcoprzewodzący to skomplikowana struktura wbudowana w mięsień sercowy, wytwarza ona impulsy i je przewodzi zapewniając odpowiednie działanie serca. To on jest odpowiedzialny za tak zwany automatyzm, który polega na autonomicznym pobudzaniu się tego narządu do pracy. Aktywność układu bodźcoprzewodzącego podlega nadzorowi układu nerwowego oraz wpływom biochemicznym: stężeniom jonów, hormonów (np. adrenaliny, tyroksyny), czy temperatury. Powstawanie i rozprzestrzenianie się impulsu w sercu. Po wytworzeniu w węźle zatokowym bodziec biegnie przez przedsionki, pobudzając je do skurczu. Dalej jest on przewodzony przez węzeł przedsionkowo-komorowy, pęczek Hisa i jego odnogi oraz włókna Purkinjego do komór, które po jego dotarciu również zostają aktywowane. Właściwe działanie układu bodźcoprzewodzącego zapewnia odpowiednią pracę serca, zarówno pod względem częstości – np. przyspieszenie akcji w czasie wysiłku, jak i właściwe rozprzestrzenianie się bodźców. Zaburzenia wytwarzania impulsów i ich przewodzenia może być przyczyną różnych chorób. Czym jest arytmia nadkomorowa i jakie są jej rodzaje? O arytmii nadkomorowej mówimy, kiedy wspomniane impulsy są nieprawidłowo przewodzone lub dochodzi do niewłaściwej aktywacji elektrycznej powyżej pęczka Hisa. Dotyczyć więc ona może węzła zatokowego, przedsionków i węzła przedsionkowo-komorowego. Najczęściej spotkane arytmie nadkomorowe to: dodatkowe pobudzenia nadkomorowe częstoskurcz nawrotny w węźle przedsionkowo-komorowym (AVNRT) zespoły preekscytacji częstoskurcz przedsionkowy tachyarytmie zatokowe migotanie przedsionków trzepotanie przedsionków Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy to każdy rytm serca powyżej 90 uderzeń na minutę, który powstaje w obrębie układu bodźcoprzewodzącego powyżej pęczka Hisa lub w jego obrębie. Należą więc do niego: częstoskurcz nawrotny w węźle przedsionkowo-komorowym częstoskurcz nawrotny przedsionkowo-komorowy częstoskurcz przedsionkowy Dwa pierwsze wynikają z obecności tak zwanej drogi dodatkowej, która niewłaściwie przewodzi bodźce z przedsionków do komór - nie dochodzi do opóźnienia przewodzenia w węźle przedsionkowo-komorowym. Ma to dwa podstawowe skutki: z jednej strony komory kurczą się zbyt wcześnie, gdy nie są jeszcze całkowicie wypełnione. Co więcej komory mogą one wstecznie (przez drogę dodatkową) spowodować ponowną aktywację przedsionków, cykl się zamyka i dochodzi do ciągłego wzajemnego pobudzania się jam serca i rozwoju tachyarytmii. Częstoskurcz przedsionkowy jest konsekwencją zbyt szybkiej aktywacji elektrycznej przedsionków. Tachyarytmie zatokowe Z reguły są one najmniej groźną grupą arytmii nadkomorowych. Ich istotą jest przyspieszenie wysyłania impulsów przez węzeł zatokowy, co powoduje również przyspieszenie pracy serca powyżej 90 uderzeń na minutę. Zjawisko to ma miejsce np. w wysiłku fizycznym, ale także podczas gorączki, stresu emocjonalnego, może także wynikać z przyjmowanych leków, czy innych chorób, np. nadczynności tarczycy. Dodatkowe pobudzenia nadkomorowe Niekiedy zdarza się, że impuls pobudzający mięsień sercowy powstaje w tkance przedsionka, zamiast w węźle zatokowym. Powoduje to aktywację przedsionków, ich skurcz i po przewiedzeniu do komór, one również zostają pobudzone do pracy. Dodatkowe pobudzenia nadkomorowe najczęściej są bezobjawowe, mogą występować u osób zdrowych, a także nasilać się po spożyciu alkoholu, kawy, w przypadku zaburzeń elektrolitowych, czy chorób serca. Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków to zdecydowanie najczęstsza arytmia, polega ona na bardzo szybkiej aktywności elektrycznej przedsionków, która uniemożliwia ich rozkurcz i skurcz. Skutkiem tego przedsionki serca w praktyce w ogóle nie pracują, co negatywnie wpływa na efektywność całego serca zmniejszając objętość krwi wyrzucanej przez komory. Dodatkowo w przebiegu migotania przedsionków dochodzi do niemiarowej pracy komór. Przyczyn migotania przedsionków jest wiele, między innymi: wady serca zabiegi kardiochirurgiczne nadciśnienie tętnicze choroba niedokrwienna serca zapalenie mięśnia sercowego choroby zajmujące mięsień sercowy, np. hemochromatoza, amyloidoza niewydolność serca ale także przyczyny pozasercowe: choroby płuc niewydolność nerek cukrzyca leki nadczynność tarczycy Trzepotanie przedsionków Jest to arytmia podobna do migotania przedsionków, w tym wypadku również dochodzi do ich niewłaściwej aktywacji elektrycznej. Skurcz jest efektywny, ale praca serce nie jest optymalna, ponieważ przedsionki kurczą się znacznie szybciej niż komory. Arytmie nadkomorowe - objawy Pomimo tak dużej różnorodności przyczyn i schorzeń wiele objawów jest wspólna, należą do nich: kołatania serca uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej duszność zmęczenie, nietolerancja wysiłku fizycznego omdlenia i zasłabnięcie Nasilenie objawów zależy od przyczyny wywołującej zaburzenie rytmu, ogólnego stanu zdrowia, częstotliwości rytmu komór, czasu trwania arytmii i występowania chorób serca. Na przykład u osób starszych, bardziej schorowanych, wystąpienie migotania przedsionków może powodować silną duszność i ból w klatce piersiowej, podczas gdy młode, zdrowe osoby mogą tej arytmii w ogóle nie odczuwać. Warto pamiętać, że w wielu przypadkach arytmie nadkomorowe są zupełnie bezobjawowe. Arytmie nadkomorowe - badania pomocnicze Diagnostyka arytmii nadkomorowych opiera się na podobnych badaniach niezależnie od występującego zaburzenia rytmu. Do podstawowych narzędzi diagnostycznych należy EKG, a także 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera stosowane, gdy nie udaje się uzyskać zapisu arytmii podczas standardowo wykonywanego EKG. Badanie to polega na ciągłym zapisie aktywności elektrycznej serca, która jest następnie analizowane jest przez lekarza. W ocenie takiego zapisu szczególnie istotne jest uwzględnienie momentów wystąpienia arytmii i skorelowania ich z objawami odczuwanymi przez pacjenta. Kolejnymi badaniami są: elektrokardiograficzna próba wysiłkowa, jeśli arytmia pojawia się w wysiłku, a także w celu rozpoznania choroby niedokrwiennej serca. Badaniem inwazyjnym pozwalającym postawić pewne rozpoznanie w przypadkach wątpliwych jest badanie elektrofizjologiczne, niekiedy pozwala ono wywołać arytmię, określić jej charakter a w razie potrzeby przeprowadzić ablację. Mniej typowymi badaniami wykonywanymi w przypadku arytmii nadkomorowych są: echokardiografia, badania laboratoryjne czy koronarografia. Wykonywane są one nie w celu stwierdzenia arytmii, ale aby zdiagnozować ich przyczynę i odpowiednio ją leczyć. Arytmie nadkomorowe - leczenie O ile diagnostyka jest podoba w większości arytmii nadkomorowych, o tyle leczenie jest bardziej specyficzne. Przede wszystkim należy zdiagnozować i podjąć terapię, jeśli występuje jakiekolwiek znane schorzenie wywołujące arytmię: odpowiednie leczenie farmakologiczne chorób tarczycy, wszczepianie stentów w chorobie niedokrwiennej serca, czy leczenie zastawek jeśli arytmia jest spowodowana ich wadą. Postępowanie w arytmiach nadkomorowych zależy od stanu pacjenta. Jeśli arytmia nadkomorowa jest przyczyną silnych dolegliwości bólowych, duszności, czy silnego spadku ciśnienia tętniczego konieczne jest natychmiastowe działanie. W przypadku migotania przedsionków podaje się odpowiednie leki, a jeśli nie są one skuteczne - wykonuje się kardiowersję elektryczną. Częstoskurcze nawrotne przerwać można wykonując zabiegi takie jak: prowokowanie wymiotów, zanurzenie twarzy w zimnej wodzie, czy nadmuchiwanie strzykawki, jeśli to nie jest skuteczne stosuje się metody farmakologiczne i kardiowersję. Inne arytmie nadkomorowe z reguły nie mają tak nagłego przebiegu i nie wymagają podjęcia natychmiastowej terapii. Sposoby leczenia arytmii nadkomorowych można podzielić na kilka rodzajów: Leki antyarytmiczne należy do nich kilka grup leków, np. propafenon, amiodaron, czy stosowane np. w nadciśnieniu tętniczym beta-blokery Elektroterapia Kardiowersja - zabieg przeprowadzany w krótkim znieczuleniu ogólnym, podczas którego prąd przepływa przez serce umiarawiając jego pracę elektryczną. Zabiegi elektrofizjologii Ablacja - zabieg inwazyjny polegający na zniszczeniu miejsc odpowiedzialnych za powstanie arytmii w sercu. Bradyarytmie Opisane wcześniej arytmie nadkomorowe należą do tak zwanych tachyarytmii, czyli charakteryzują się przyspieszeniem pracy serca. Odmienną grupą są bradyarytmie, one z kolei polegają na zbyt wolnej pracy serca, poniżej 60 uderzeń na minutę. Do ich przyczyn należą między innymi: choroby tarczycy zaburzenia elektrolitowe choroby neurologiczne stosowane leki a wśród schorzeń kardiologicznych są to: choroba niedokrwienna serca zapalenie mięśnia sercowego wrodzone wady serca bloki przedsionkowo-komorowe tak zwany zespół chorej zatoki, czyli schorzenie węzła zatokowego Dolegliwości, które najczęściej występują u osób z bradykardią to zawroty głowy, zasłabnięcia, rzadziej łatwa męczliwość, omdlenia, zdarza się także, że jest ona zupełnie bezobjawowa. Diagnostyka bradykardii i bradyarytmii opiera się na podobnych badaniach jak w przypadku tachyarytmii: EKG, monitorowanie EKG metodą Holtera, rejestratory zdarzeń, znacznie rzadziej wykonuje się w takich przypadkach badanie elektrofizjologiczne. Farmakologiczne leczenie bradykardii i pauz nie jest możliwe, przede wszystkim konieczne jest wykluczenie odwracalnych przyczyn - zaburzeń elektrolitowych, chorób tarczycy, czy wpływu stosowanych leków, jeśli pomimo to bradykardia utrzymuje się i powoduje wystąpienie dolegliwości, konieczne jest wszczepienie stymulatora serca. Poradnik Zdrowie: kiedy iść do kardiologa? Absolwent Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Ukończył studia z wynikiem ponad dobrym. Aktualnie jest lekarzem w trakcie specjalizacji z kardiologii oraz student studiów doktoranckich. Interesuje się szczególnie kardiologią inwazyjną oraz urządzeniami wszczepialnymi (stymulatorami).

Leki na arytmię serca. W leczeniu arytmii serca stosuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne. Wśród leków na arytmię serca dostępnych w Polsce wyróżnia się: propafenon; amiodaron; beta-blokery; diltiazem; werapamil. Dawka i rodzaj stosowanego leku zależy od indywidualnego przypadku i rodzaju arytmii, która

Arytmia zatokowa. Choroba dzieli się na tachykardię zatokową i bradykardię zatokową. W pierwszym przypadku pacjent odczuwa przyspieszone bicie serca z normalnym rytmem, jak podczas dużego wysiłku fizycznego. W drugim przypadku pacjenci skarżą się na zawroty głowy, osłabienie i wolne bicie serca (rzadziej 60 uderzeń na minutę).

Zaburzenia rytmu serca pojawiają się, gdy występują nieprawidłowości w przesyłaniu impulsów elektrycznych z przedsionków do komór. Wtedy serce zaczyna bić zbyt wolno, za szybko lub w nieregularny sposób. Najczęściej występująca arytmia to migotanie przedsionków, a liczba pacjentów z tą przypadłością wzrasta z roku na rok. Jakie mogą być przyczyny arytmii, jak się objawia i w jaki sposób ją leczyć?Zaburzenia rytmu serca dzielimy na tachyarytmie (zbyt szybki rytm serca) i bradyarytmie (zbyt wolny rytm serca). U niektórych pacjentów przebiegają one bezobjawowo, natomiast inni mogą odczuwać nasilone dolegliwości, takie jak kołatanie serca, duszności czy ból w klatce piersiowej. W leczeniu arytmii wykorzystuje się leki antyarytmiczne i metody inwazyjne, kardiowersję, wszczepienie kardiowertera-defibrylatora czy zaburzeń rytmu sercaGłówny podział arytmii uwzględnia to, jak szybka jest praca serca. Możemy więc wyróżnić tachyarytmie, w których serce bije zbyt szybko (powyżej 100 uderzeń na minutę), i bradyarytmie, charakteryzujące się powolną pracą serca (poniżej 60 uderzeń na minutę). Do tachyarytmii zalicza się migotanie przedsionków i komór oraz tachykardię zatokową. Bradyarytmie są najczęściej spowodowane chorobą węzła zatokowego bądź też blokadą w przewodzeniu impulsów z przedsionków do komór. Zaburzenia rytmu serca można również podzielić w zależności od miejsca, w którym powstają. Arytmie nadkomorowe powstają w wyniku nieprawidłowego pobudzenia w przedsionkach (np. migotanie przedsionków), natomiast komorowe – w komorach (np. migotanie komór).Objawy arytmiiNiekiedy zaburzenia rytmu serca mogą nie dawać żadnych objawów. W takim przypadku są wykrywane w czasie rutynowego badania EKG lub diagnostyki innych dolegliwości. Pacjenci podczas napadu arytmii skarżą się najczęściej na kołatanie serca (uczucie nierównego bicia serca, określane też przez pacjentów jako palpitacje), bardzo szybki lub wolny rytm serca, bóle w klatce piersiowej i duszności. Może pojawić się nagłe osłabienie i uczucie zmęczenia. Ze względu na to, że serce podczas napadu arytmii nie kurczy się prawidłowo, pacjenci mogą odczuwać zawroty głowy, a nawet stracić sercaDo kogo należy się zgłosić z objawami arytmii?Jeśli pacjent odczuwa powyższe objawy, takie jak kołatanie serca, powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, internisty lub lekarza rodzinnego. Lekarz na podstawie wywiadu i badania fizykalnego zadecyduje o dalszym postępowaniu. Najczęściej zleca badania krwi oraz EKG. Jeśli uzna, że konieczna jest dalsza diagnostyka kardiologiczna np. ECHO serca lub EKG metodą Holtera, wystawia skierowanie na te badania lub kieruje do zaburzeń rytmu sercaW diagnostyce zaburzeń rytmu serca wykorzystuje się głównie EKG. Czasami można wykryć arytmię już podczas spoczynkowego badania EKG, jednak większość zaburzeń ma charakter napadowy i trwa krótko, dlatego, aby je wykryć, wykorzystuje się dwudziestoczterogodzinny zapis EKG metodą Holtera. Dodatkowo wykonuje się echokardiografię (badanie ECHO serca), żeby ocenić, czy arytmia nie jest wywołana przez wadę serca, niewydolność serca lub inne nieprawidłowości, które można stwierdzić w czasie badania kardiologaLeczenie zaburzeń rytmu sercaDiagnozowaniem i leczeniem arytmii zajmuje się lekarz kardiolog. W terapii zaburzeń rytmu serca wykorzystuje się leki antyarytmiczne, a w przypadku braku ich skuteczności i nawrotów dolegliwości można rozważyć metody inwazyjne, czyli zabiegowe – kardiowersję elektryczną, wszczepienie kardiowertera-defibrylatora i ablację (przezskórną bądź chirurgiczną), czyli celowe uszkodzenie obszaru mięśnia sercowego, który odpowiada za powstanie arytmii – na skutek zabiegu tworzy się blizna, która blokuje przechodzenie nieprawidłowych impulsów powodujących arytmię. Dodatkowo w przywracaniu prawidłowej czynności serca w przypadku częstoskurczu nadkomorowego mogą pomóc zabiegi zwiększające napięcie układu przywspółczulnego, takie jak np. próba Valsalvy lub masaż zatoki antyarytmiczneW Polsce dostępne jest wiele leków o działaniu antyarytmicznym. Dzięki blokowaniu kanałów jonowych i beta-receptorów w komórkach mięśnia sercowego zmniejszają prędkość przewodzenia impulsów elektrycznych, a także hamują powstawanie dodatkowych pobudzeń w obrębie przedsionków i komór. Wyróżnia się cztery grupy leków antyarytmicznych, do których należą blokery kanału sodowego (np. propafenon), potasowego (np. amiodaron), wapniowego (np. werapamil) i beta-blokery (np. metocard). Mimo ich skuteczności, środki te trzeba stosować ostrożnie, szczególnie w przypadku osób starszych i mających inne choroby serca, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko pojawienia się nowych elektrycznaKardiowersję elektryczną przeprowadza się głównie u pacjentów z tachyarytmiami, szczególnie z migotaniem lub trzepotaniem przedsionków. Zabieg jest wykonywany planowo, gdy np. migotanie przedsionków nie reaguje na leczenie farmakologiczne. Kardiowersja w trybie pilnym jest wykonywana w przypadku konieczności leczenia bardzo szybkich arytmii, które wywołują zaburzenia krążenia zagrażające życiu. Zabieg wykonuje się przy pomocy defibrylatora z funkcją kardiowersji w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Lekarz przykłada dwie elektrody urządzenia w odpowiednich miejscach na klatce piersiowej pacjenta, a impuls elektryczny uwalniany z defibrylatora normalizuje rytm serca. Kardiowersja jest procedurą bezpieczną, a pacjenci zwykle są wypisywani ze szpitala w ciągu kilku godzin po stymulatora (rozrusznika) sercaW przypadku nasilonej bradykardii, czyli bardzo wolnego rytmu serca, powiązanej z objawami zgłaszanymi przez pacjenta (np. omdlenie, zawroty głowy, wzmożona męczliwość czy spadek tolerancji wysiłku) lub stwierdzenia dłuższych pauz w pracy serca konieczne może być wszczepienie rozrusznika serca. Urządzenie to będzie pobudzało pracę serca, gdy rytm będzie zbyt kardiowertera-defibrylatora (ICD)Kardiowerter-defibrylator jest to urządzenie, które ma zdolność do rozpoznawania epizodów zarówno tachyarytmi, jak i bradyarytmii, a także generowania wyładowań elektrycznych (impulsów), które prowadzą do przywrócenia prawidłowego rytmu serca. Operacja wszczepienia kardiowertera-defibrylatora jest szczególnie wskazana u chorych z niewydolnością serca, u których jednocześnie występują arytmie. To często jedyny ratunek dla osób zagrożonych nagłą śmiercią przezskórna i chirurgicznaCelem ablacji przezskórnej jest zniszczenie obszaru w obrębie mięśnia sercowego generującego bodźce wywołujące arytmię przy pomocy fali radiowej lub mrożenia. Do serca dociera się za pomocą cewnika wprowadzonego do żyły lub tętnicy udowej. Ablację przezskórną wykonuje się głównie u pacjentów z opornym na leczenie antyarytmiczne migotaniem przedsionków. Chorzy, którzy przyjmują leki przeciwkrzepliwe, powinni je odstawić przed zabiegiem na czas wyznaczony przez lekarza. Leki antyarytmiczne należy odstawić zgodnie z zaleceniem lekarza. Ablacja chirurgiczna jest bardziej inwazyjnym zabiegiem, który wymaga rozcięcia klatki piersiowej, dlatego wykonuje się ją arytmiiW przypadku występowania zaburzeń rytmu serca znacząco wzrasta ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych. W wyniku turbulentnego przepływu krwi tworzą się skrzepliny, najczęściej w uszku lewego przedsionka, które stanowią materiał zatorowy w naczyniach wielu narządów (np. w mózgu, jelitach). Do najpoważniejszych powikłań należą: udar niedokrwienny mózgu, zatory tętnic kończyn dolnych lub tętnic krezkowych (wówczas rozwija się martwica jelit), zatorowość płucna, a także rozwój niewydolności arytmiiRozwojowi arytmii sprzyja niezdrowa dieta i niedostateczna aktywność fizyczna. Powinno się jeść dużo warzyw i owoców, a także unikać tłustych produktów i przetworzonej żywności. Ważne są też regularne ćwiczenia, które pozwalają utrzymać prawidłową masę ciała. Należy rzucić palenie, a niepalący powinni unikać biernego wdychania dymu tytoniowego oraz ograniczyć ilość wypijanego alkoholu. Wszystkie te działania mają na celu zmniejszenie ryzyka nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej i zawału serca, które mogą przyczyniać się do rozwoju wielu zaburzeń rytmu serca. W przypadku, gdy nastąpił już rozwój nadciśnienia tętniczego i powikłań sercowych, konieczne jest regularne przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza oraz wykonywanie regularnych badań kontrolnych.

Powody arytmii serca może być wiele i na pewno nie są one związane z żylakami kończyn dolnych (pewnie o takie Panu chodzi). Co do podwyższonego poziomu d-dimerów mogą być one właśnie związane z żylakami. Najlepiej w tej sprawie skonsultować się z kardiologiem, który musi określić podłoże arytmii (np. wykonać echo serca

jak leczyć arytmię serca forum